معاملات مشتقه
مشتقات امروزه یکی از جذابترین ابزارهای نوین مالی محسوب میشوند که ساز و کار معاملاتی مخصوص به خود را دارند. موضوع مهم این است که ما درک درستی از ابزارهای مشتقه داشته باشیم برای این موضوع با چند مثال ساده توضیحاتی ارائه خواهیم داد.
بازار نقدی
بازار نقدی یا SPOT را همه میشناسیم، در بازار نقدی تحویل پول و کالا در لحظه انجام معامله صورت میگیرد، بر فرض مثال قیمت یک برگ سهم فملی 1000 تومان است و شما با پرداخت 1000 تومان یک برگه سهم فملی دریافت میکنید. در بازارهای نقدی معاملات به صورت یک به یک صورت میگیرد(اهرم ندارد) و بازار یک طرفه است. یعنی صرفا با خرید و نگهداری یک دارایی و افزایش قیمت آن سود حاصل میشود و در صورت کاهش قیمت راهکاری برای کسب سود وجود ندارد.
بازار مشتقه
در بازارهای مشتقه بخشی از پول تعهد میشود و مابقی پول و همچنین مبادله کالا در زمانی در آینده صورت میگیرد. ابزارهای مشتقه شامل دو ابزار است:
در بازار آتی قرار دادهای آتی خرید و فروش میشوند. قرارداد آتی تعهدنامهایست مبتنی بر خرید یا فروش یک دارای مشخص در زمانی معین در آینده و با قیمتی مشخص. در این قرارداد هم خریدار و هم فروشنده بخشی از پول را در لحظه انجام معامله نزد یک شخص امین(بورس یا بورس کالا) تعهد میکنند که این پول تحت عنوان وجه تضمین شناخته میشود و ضمانت انجام و اجرایی بودن این معامله است و در نهایت خریدار متعهد به پرداخت وجه در زمان معین در آینده است و فروشنده متعهد به تحویل کالا در زمان معین در آینده خواهد بود.
در بازار آتی به دلیل اینکه برای کالای مورد معامله(دارایی پایه) یک فرآیند استاندارد شده تعریف میشود در نتیجه شما میتوانید کالایی را به فروش برسانید که مالک آن نیستید(تحویل کالا در آینده است) و مزیت دیگری که در بازار آتی وجود دارد استفاده از اهرم معاملاتی است به این مفهوم که شما میتوانید با چند برابر پول خود معامله کنید و سود و زیان خود را تا چند برابر افزایش دهید.
قراردادهای آتی در حال حاضر در بورس کالا و بورس اوراق وجود دارد اما از نظر حجم و ارزش معاملات بورس کالا برتری دارد، در بورس اوراق فعلا قراردادهای آتی شاخص وجود دارد.
کالاهایی که در بورس کالا برای آنها قرارداد آتی تعریف شده به ترتیب:
قراردادی است که به خریدار آن، اختیار و نه اجبار خرید یا فروش یک دارایی معین را در قیمت تعیین شده تا یک زمان مشخص اعطا میکند. از سوی دیگر فروشنده اختیار معامله اجبار دارد که تا پیش از انقضای مهلت آن، در زمان تعیین شده در صورتی که خریدار تمایل به اجرای قرارداد داشت، مفاد قرارداد را اجرا کرده و دارایی معین شده را در قیمت تعیین شده معامله کند.
اختیار معاملات به دو دسته تقسیم میشوند:
اختیار خرید
در اختیار خرید خریدار این حق(اختیار) را دارد که در صورتی که قیمت دارایی از قیمت توافقی(اعمال) بالاتر رفته قرارداد خود را اعمال کند و کالا را بخرد و اینجا فروشنده اختیار خرید، متعهد است(الزام) که کالای مورد معامله را به خریدار تحویل دهد.
اختیار فروش
در اختیار فروش، خریدار اختیار مختار است که در صورتی که کالای مورد معامله قیمتی پایینتر از قیمت توافقی(اعمال) پیدا کرد قرارداد را اعمال کند و کالای مورد معامله را به فروش برساند و از طرفی فروشنده اختیار موظف است در صورت اعمال خریدار کالای مذکور را خریداری کند
در حال حاضر قراردادهای اختیار در بازار بورس اوراق و بورس کالا وجود دارند.
در بورس اوراق برای سهمهای بزرگ بازار قرارداد اختیار وجود دارد و در بورس کالا برای سکه طلا و زعفران نگین قراردادهای اختیار ایجاد شده است.
کارگزاری دنیای نوین مفتخر است که خدمات معاملاتی و آموزشی گستردهای در مورد این ابزارهای جذاب ارائه میدهد و شما میتوانید از طریق راههای ارتباطی ما از جزئیات این خدمات اطلاع بیشتری کسب کنید.
استفاده از اهرم(چند برابر کردن سود و زیان)
دو طرفه بودن بازار(کسب سود از افزایش و کاهش قیمت)